Πέμπτη 6 Δεκεμβρίου 2007

Το επικίνδυνο φαινόμενο Λαζόπουλος

Τρίτη βράδυ και οι καταστηματάρχες κλείνουν τα μαγαζιά τους νωρίτερα από το συνηθισμένο, οι έφηβοι σταματούν το διάβασμα και οι νοικοκυρές το πλύσιμο των πιάτων και στήνονται όλοι μαζί μπροστά στην τηλεόραση. Ο Λαζόπουλος σε ρόλο εκφραστή της ελληνικής κοινωνίας κρίνει, ρωτάει και επικρίνει για θέματα που ξεκινούν απ’ το ασφαλιστικό και καταλήγουν στο νέο σουξέ του Καρβέλα. Και είναι και απολαυστικός και διαθέτει και μια σχετική αξιοπρέπεια. Επαγγελματικά και καλλιτεχνικά – για τα μέτρα σατιρικής εκπομπής της ελληνικής τηλεόρασης - είναι επιτυχημένος. Στην Ιταλία κάτι παρόμοιο συμβαίνει με τον κωμικό Πέπε Γκρίλο, που καταφέρνει να συγκεντρώνει 100000 ανθρώπους στις παραστάσεις του σε στάδια και πλατείες. Το προβληματικό στοιχείο δεν είναι η καλλιτεχνική επιτυχία δύο ανθρώπων αλλά η αρρωστημένη αποδοχή που συγκεντρώνουν από τις αδιάφορες κατά τα άλλα κοινωνίες.
Τον τελευταίο χρόνο στην Ελλάδα η αμφισβήτηση στο σαθρό πολιτικό σύστημα έχει καταστήσει βασικό υποκείμενο έκφρασης της λαϊκής συνείδησης έναν ηθοποιό. Άλλοτε ακραία και άλλοτε συμβιβαστικά ενεργοποιεί το συλλογικό φαντασιακό των ελλήνων στο οποίο είναι αποτυπωμένη η αγανάκτηση και η δυσφορία για την παρακμάζουσα αστική δημοκρατία. Η γιαγιά που φωνάζει για την σύνταξη, ο άνεργος και ο φοιτητής δεν αισθάνονται μόνοι όταν ένας κατεξοχήν φορέας εξουσίας, όπως η καθεστωτική κουλτούρα, στέκεται στο πλευρό του, παρά το γεγονός ότι βιώνουν διαφορετικές εντελώς καταστάσεις. Παρήγορα στοιχεία στην όλη ιστορία η δεδομένη αισθητική του Λαζόπουλου – σε αντίθεση με αυτήν δημοσιογράφων τύπου Αυτιά που παίζουν ανάλογο ρόλο- και η διάθεση ενός κόσμου να εκφράσει συλλογικά πλέον το προσωπικό του πρόβλημα. Ανοίγοντας παρένθεση μπορούμε να πούμε ότι η σημειολογική εξέταση των εκπομπών του Λαζόπουλου καταδεικνύει την δομική διαφοροποίηση της ελληνικής κοινωνίας σε αυτό το σημείο. Δεν είναι υποχρεωμένος να απευθύνεται στα ατομικά χαρακτηριστικά του πολίτη μέσω καρικατούρων γενικότερων τύπων όπως γινόταν στους Μήτσους. Πλέον η κριτική είναι απρόσωπη καλλιτεχνικά σε βαθμό άκρατου ρεαλισμού καθώς υποδύεται τον εαυτό του σε ένα μοτίβο καλλιτέχνη-εκφραστή κοινής γνώμης.
Είναι αντιληπτό παρόλ’ αυτά ότι η μία Τρίτη διαδέχεται την άλλη με το μεσοδιάστημα κενό από οποιαδήποτε μορφή παρέμβασης του κόσμου που αισθάνεται ότι αντιστέκεται βλέποντας Λαζόπουλο.
Και εδώ ακριβώς αποτυπώνεται η πλήρης αποτυχία της μεταπολιτευτικής ελληνικής κοινωνίας. Στο γεγονός ότι δεν υπάρχει το πολιτικό υποκείμενο να εκφράσει την δεδηλωμένη κοινωνική αγανάκτηση και να την κεφαλαιοποιήσει μέσω συγκεκριμένων πολιτικών διαδικασιών παραδίδοντας το κοινωνικό αυτό κεφάλαιο ως υλικό ή πηγή έμπνευσης σε μια κατεξοχήν εμπορευματική μορφή τέχνης.
Άλλωστε είναι δομικό στοιχείο του εξουσιαστικού καπιταλισμού η ανάγκη ύπαρξης ακίνδυνων αντιφρονούντων που θα απορροφούν τις αντιδράσεις και θα συμβάλλουν στην διατήρηση κοινωνικής συναίνεσης και του υπάρχοντος κοινωνικοοικονομικού status quo.
HASTA LA VITTORIA LAKIS....